Σκολίωση και οι επιπτώσεις της εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία

Οι φυσιολογικές καμπύλες της σπονδυλικής στήλης την καθιστούν πιο δυνατή, πιο ευέλικτη και πιο ικανή να διατηρεί την ισορροπία του σώματος κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων. Εάν μία ή περισσότερες από τις υγιείς καμπύλες της σπονδυλικής στήλης παρουσιάσουν παραμόρφωση, η συνολική ακεραιότητα, η λειτουργία και η εμβιομηχανική της διαταράσσονται. Η σκολίωση, η οποία συνιστά μια τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης χαρακτηρίζεται από αφύσικη πλάγια καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης και στροφή των σπονδύλων. Αυτό το στροφικό στοιχείο κάνει τη σκολίωση μια τρισδιάστατη παραμόρφωση.

Τι είναι η σκολίωση και γιατί επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου;

Η σκολίωση είναι μια σύνθετη τρισδιάστατη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης και του κορμού, η οποία προκαλεί μια εμφανή διαταραχή του φυσιολογικού σχήματός τους. Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από μια ποικιλία παραμορφώσεων, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την πλάγια κλίση και την στροφή των σπονδύλων και την μεταβολή των φυσιολογικών καμπύλων της σπονδυλικής στήλης, (κύφωση και λόρδωση), διαταράσσοντας με τον τρόπο αυτό την ανατομία σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Η πάθηση εμφανίζει την τάση να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, ιδιαίτερα εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Καθώς η μη φυσιολογική πλάγια μετατόπιση της σπονδυλικής στήλης επιδεινώνεται, η παραμόρφωση γίνεται μεγαλύτερη όπως γίνονται μεγαλύτερες και οι ανομοιόμορφες δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα. Εάν η σκολίωση δεν αντιμετωπιστεί επαρκώς, βαθμιαία θα επιδεινώνεται με αποτέλεσμα την προοδευτική επίταση της παραμόρφωσης και της παρεκτόπισης του σώματος και τον χρόνιο πόνο. Προκειμένου η σκολίωση να μην αυξηθεί ανεξέλεγκτα είναι σημαντικό να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται εγκαίρως και αποτελεσματικά.

Το πρόβλημα με τη σκολίωση

Το βασικό πρόβλημα εάν αφεθεί η πάθηση χωρίς θεραπεία είναι ότι εμφανίζει την τάση να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Με άλλα λόγια, το μέγεθος της σκολίωσης μπορεί να αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου εφόσον δεν εφαρμοστεί το κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο.

Ακόμη και η σκολίωση που διαγιγνώσκεται ως ήπια μπορεί εύκολα να εξελιχθεί σε μέτρια, σοβαρή ή ακόμη και πολύ σοβαρή με την πάροδο του χρόνου. Αυτό που συμβαίνει με την παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης είναι ότι εισάγει νέες ασύμμετρες δυνάμεις στο σώμα. Όταν η σκολίωση επιδεινώνεται, οι δυνάμεις αυτές αυξάνονται συμβάλλοντας στην περαιτέρω επιδείνωση της παραμόρφωσης.

Σκολίωση και μυοσκελετικά προβλήματα που προκαλεί

Η σκολίωση οδηγεί σε προοδευτική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, η οποία συχνά συνεπάγεται χρόνιο πόνο και λειτουργικούς περιορισμούς. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να προκαλέσει:

Χρόνιο πόνο και αναπηρία. Καθώς η παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης επιδεινώνεται, αλλοιώνεται την εμβιομηχανική του σώματος, οδηγώντας σε μυϊκές ανισορροπίες και επίμονο πόνο, ιδιαίτερα στη μέση και τις ωμοπλάτες. Αυτός ο πόνος συχνά αυξάνεται με την ηλικία.
Σκελετικές ανωμαλίες. Η σοβαρή σκολίωση προκαλεί ασυμμετρία των ώμων, αλλοιώσεις στις πλευρές και το θωρακικό τοίχωμα καθώς και ασυμμετρία της λεκάνης και φαινομενική ανισοσκελία.

Σκολίωση και καρδιοαναπνευστικές επιπτώσεις

Η σοβαρή σκολίωση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων. Αρχικά, η θωρακική σκολίωση μειώνει τη χωρητικότητα των πνευμόνων, προκαλώντας περιοριστική πνευμονοπάθεια και μειωμένη οξυγόνωση, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε δύσπνοια και εύκολη κόπωση.

Οι σοβαρές σπονδυλικές παραμορφώσεις συμπιέζουν την καρδιά, μειώνοντας τη λειτουργική της ικανότητα και αυξάνοντας τον κίνδυνο αρτηριακής υπέρτασης και καρδιακής ανεπάρκειας. Επιπλέον, οι ασθενείς με σοβαρού βαθμού σκολίωση παρουσιάζουν μειωμένη αντοχή στην άσκηση λόγω μειωμένης πνευμονικής χωρητικότητας και αυξημένου καρδιακού φόρτου.

Νευρολογικά προβλήματα

Η προοδευτική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να προκαλέσει πίεση των νεύρων, οδηγώντας σε διάφορα νευρολογικά συμπτώματα όπως:

Ριζοπάθεια, δηλαδή πίεση των νωτιαίων νεύρων που εκδηλώνεται με πόνο, μούδιασμα και αδυναμία στα άκρα.
Πίεση του νωτιαίου μυελού. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η σκολίωση μπορεί να οδηγήσει σε μυελοπάθεια, προκαλώντας διαταραχές βάδισης, απώλεια λεπτών κινητικών δεξιοτήτων, ακόμη και παράλυση.
Οσφυαλγία, ισχιαλγία και χρόνιος νευροπαθητικός πόνος αφού λόγω της πίεσης των νεύρων που μπορεί να συνυπάρχει με την εκφυλιστική σκολίωση, ορισμένοι ασθενείς αναπτύσσουν οσφυαλγία και ισχιαλγία, δηλαδή έντονο πόνο στη μέση που ακτινοβολεί και στα κάτω άκρα.

Ψυχοκοινωνικά εμπόδια

Η εμφανής παραμόρφωση του σώματος και τα χρόνια συμπτώματα που προκαλεί η πάθηση μπορεί να θέσουν σημαντικά ψυχοκοινωνικά εμπόδια, αφού η αλλοιωμένη στάση και η ασυμμετρία του σώματος μπορεί να οδηγήσουν σε άγχος και μειωμένη αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, οι σωματικοί περιορισμοί και η μειωμένη αυτοεκτίμηση συχνά οδηγούν σε κοινωνική απόσυρση και μειωμένη συμμετοχή σε φυσικές δραστηριότητες.

Λοιποί κίνδυνοι λόγω καθυστέρησης έναρξης θεραπείας για την σκολίωση

Οι ασθενείς που δεν αναζητούν έγκαιρη θεραπεία για τη συγκεκριμένη παραμόρφωση μπορεί τελικά να χρειαστούν χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, η καθυστέρηση της θεραπείας μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της συνθετότητας του χειρουργείου, μεγαλύτερο χρόνο αποκατάστασης και αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών. Όσο πιο σοβαρή είναι η παραμόρφωση, τόσο πιο εκτεταμένη είναι η επέμβαση, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε πιο παρατεταμένη νοσηλεία του ασθενούς και πιο μακρά περίοδο ανάρρωσης.

Γενικά, η σκολίωση δεν είναι απλώς ένα αισθητικό πρόβλημα, αλλά μια προοδευτική πάθηση που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την εικόνα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η σκολίωση συνεπάγεται πολλαπλούς περιορισμούς και προβλήματα τα οποία ευτυχώς μπορούν να μετριαστούν και να ξεπεραστούν εφόσον γίνει εγκαίρως η διάγνωση και εφαρμοστεί το κατάλληλο θεραπευτικό σχέδιο. Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός στην Αθήνα – Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης αποκαθιστά με τον πιο ενδεδειγμένο ανά περίπτωση τρόπο τη σκολίωση, προκειμένου οποιοσδήποτε ασθενής να μη χρειαστεί να θυσιάσει την κινητικότητα και την ποιότητα της ζωής του.